آشنایی با ورق های آلیاژی و کاربرد آنها در زندگی

ورق های آلیاژی یا ترکیبی، قسمتی از طیف گسترده محصولات صنایع فولادی است که خود آنها پایه تولید صنایع دیگر قرار میگیرند. پس از آشنایی با تعریف آلیاژ و شناخت ورق های آلیاژی، با نگاهی به اطراف خود، خواهید دانست که از کوچکترین قطعات کامپیوتری که در آن مشغول خواندن این مقاله هستید و بسته بندی های محصولاتی که روزانه مصرف می کنید، تا قطعات بزرگ فلزی که در ساختمان محل زندگی تان بکارگیری شده اند، دسته های مختلفی از این محصولات پرکاربرد هستند.

امروزه با پیشرفت علم متالوژی، صنایع مختلف میتوانند به راحتی از ویژگی های متنوع ورق های آلیاژی استفاده کنند و محصولات خود را با کیفیتی دلخواه تولید کنند. بعنوان مثال گرید های مختلف ورق سیاه، محصولاتی هستند که از ورق های آلیاژی مختلف تولید میشوند. به عبارت دیگر صنایع و مشاغل خرد و کلان توانسته اند با ترکیب عناصر مختلف در صنعت فولاد، دامنه کاربرد فلزات را در کار خود افزایش دهند که این امر علاوه بر مناسب بودن قیمت ورق، موجب سهولت در تولید و گاها کم شدن هزینه های آنها شده است. در این مقاله به شناخت ورق های آلیاژی و کاربرد های متنوع آن ها در صنایع مختلف خواهیم پرداخت.

دلیل استفاده از ورق های آلیاژی

همانطور که در بالا اشاره شد، ویژگی های متنوع این ورق ها، کاربرد صنایع فلزی را در زندگی انسان صد ها برابر افزایش داد. استفاده از آلیاژ ها به جای عناصر فلزی خالص و در نتیجه تنوع کاربری فلزات، در زندگی بشر موجب افزایش اختراعات مختلف و پیشرفت های چشمگیر در صده ی اخیر بوده. ساخت آلیاژ ها با هدف بهینه سازی و تنظیم خاصیت های فیزیکی و شیمیایی به صورت مورد انتظار مصرف انجام میشود. نتیجه حاصل شده از این جریان، تولید و استفاده های گوناگون از طیف وسیع آلیاژ های فلزی، از جمله ورق های آلیاژی است که پاسخگوی انواع نیاز های صنعتی است. تولید و کاربرد آلیاژ ها به گونه ایست که اکنون درصد بالایی (بالای ۹۰ درصد) از فلزات به صورت آلیاژی مورد کاربرد قرار میگیرند. هرچند ترکیب فلزات با یکدیگر در نهایت نقطه ذوب محصول آلیاژی را نسبت به نمونه های غیر آلیاژی پایین می آورد، ولی با نگاهی به کاربری فوق العاده این محصولات، این موضوع اهمیتی نخواهد داشت.

تقسیم بندی آلیاژ ها

در ابتدا آلیاژ ها به دو دسته آهنی و غیرآهنی تقسیم بندی می شوند. آلیاژ های آهنی، که فولاد مهمترین و بزرگترین بخش آنهاست، دسته ای از ترکیبات فلزی هستند که پایه ی اصلی این ترکیب آهن است. و در مقابل به آلیاژی که فلز پایه آن، آهن نباشد، آلیاژ غیر آهنی یا فلزات رنگین می گویند، مثل ورق آلیاژی برنج. بخاطر غالب بودن استفاده ی فولاد در آلیاژهای آهنی به این دسته، آلیاژ فولادی نیز گفته میشود. شاخه ای از محصولات آلیاژی فولادی، ورق های آلیاژی هستند که موضوع بحث ماست. با توجه به این مطلب تقسیم بندی دیگری برای ورق های آلیاژی وجود دارد که طبق درصد استفاده از عناصر غیر پایه در آن، به دو دسته پر آلیاژ و کم آلیاژ تعریف میشود. ورق های فولادی کم آلیاژ، در ترکیبات خود، دارای کمتر از ۱۰ درصد مواد آلیاژی هستند. و در طرف مقابل ورق های پر آلیاژ، محصولاتی هستند با میزان بالاتر از ۱۰ درصد مواد آلیاژی.

عناصر آلیاژی و خواص آنها

ترکیبات آلیاژی به تناسب کاربرد محصول نهایی، به صورت متغیر مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه به تاثیرات کلی برخی از این عناصر در تولید ورق های آلیاژی اشاره خواهیم کرد. فلز آلومینیوم، در نیتریده کردن یا برودت ناگهانی آلیاژ استفاده میشود. منگنز در ترکیبات آلیاژی برای ترکیب با گوگرد و فسفر استفاده می شود که در نتیجه با پایین آوردن میزان اکسیژن در بافت فولاد، از تردی آن بکاهد. همچنین این عنصر باعث ملایم کردن تغییر دما در ورق های آلیاژی به هنگام خنک کاری میشود. گوگرد از دیگر عناصر آلیاژی است که در ایجاد خاصیت کشش و افزایش قابلیت ماشینکاری محصول تاثیر زیادی دارد.

انواع ورق های آلیاژی و کاربرد آنها

ورق CK45: این نوع از ورق های فولادی حاوی آلیاژهای سیلیسیم و منگنز است. خواص شیمیایی این محصول علت انعطاف نسبی، استحکام بالا، مقاومت در برابر پوسیدگی و ویژگی ماشینکاری ورق ها در طی فرایند نورد گرم است. تولید ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی، میل لنگ های صنعتی و شافت های تراشکاری از کاربرد های این نوع ورق های آلیاژی است.

ورق A516: عناصر بکارگیری شده در آلیاژ این نوع ورق، منگنز، مولیبدن و کروم هستند که به این محصول، استحکام و مقاومت زیادی در برابر فشار بالا داده است. از این ورق ها استفاده ی زیادی در اتصالات داخلی سازه های سنگین، و ساخت مخازن تحت فشار میشود. از دیگر ویژگی های این آلیاژ مقاومت بالا در برابر حرارت است که میتوان از آن در ساخت قطعاتی که در مجاورت دمای بالا قرار می گیرند، بهره برد.

ورق St52: این دسته از ورق های آلیاژی که جزء محصولات فولادی کم کربن محسوب میشود، در ترکیبات خود دارای سیلسیم و منگنز است. از ویژگی های خاص فیزیکی آن میتوان به مقاومت کششی بالا و شکل پذیری اشاره کرد. این نوع آلیاژ توان مقاومتی زیادی در مقابل دمای بالا دارد، که آن را در زیر مجموعه ی ورق های آتشخوار قرار میدهد. تولید ورق اسید شویی یکی از کاربرد های پایه ای ورق آلیاژی St52 است. ساخت ماشین آلات و تجهیزات صنعتی، تولید خطوط ریل راه آهن، ساختمان سازی و خودروسازی از صنایع مصرف کننده این نوع ورق آلیاژی هستند.

ورق A283: در تولید این محصول از عناصر کربن، گوگرد، سیلیکون، منگنز، فسفر و مس به عنوان مواد آلیاژی استفاده شده. انعطاف نسبی و خاصیت ضربه پذیری از خصوصیات بارز این ورق هاست. این ورق های آلیاژی از میزان مقاومت کششی بالایی برخوردار هستند که همین امر موجب کاربرد بالای آن در تولید دیگ ها و مخازن تحت فشار، تاسیسات صنایع پتروشیمی، ساخت سازه های عمرانی، مثل پل ها و تونل ها، شده است.

ورق MO40: ترکیبات آلیاژی این ورق ها از کربن، منگنز، کروم، مولیبدن، فسفر و گوگرد میباشد.این محصول در دسته فولاد کم آلیاژ است و بیشترین کاربری آن در صنایع نفت و گاز است. از ویژگی های این آلیاژ میتوان به شکل پذیری، ضربه پذیری و ضد سایش بودن، اشاره کرد. ساخت تجهیزات تحت فشار، دستگاه ها و ماشین آلات صنعتی، تولید تجهیزات کشاورزی، از جمله کاربرد های این محصولات فولادی است. برای اطلاع از قیمت و خرید انواع ورق های آلیاژی می توانید به سایت آهن مهام (ahanmaham.ir) سر بزنید.

/ پایان رپرتاژ