کاربردی ترین قطعات لاستیکی در صنایع

لاستیک ها و پلاستیک ها در دهه های اخیر، به بخشی ضروری از مصارف خرد و کلان بشر تبدیل شده. تا جایی که ظرفیت تولید سالانه جهانی، به میزان ۱.۵ میلیون تن، میرسد. اولین پلیمر لاستیکی در سال ۱۹۱۰ توسط دانشمندان روسی ایجاد شد. امروزه طیف وسیع محصولات لاستیکی اختراع و تولید شده در جهان، تاثیر زیادی در پیشرفت صنایع مصرف کننده این محصولات داشته. تنوع دسته ها و ترکیبات مختلف مشتقات نفت خام، که با عنوان لاستیک های سنتزی یا مصنوعی شناخته میشوند، کمک زیادی در بهره وری بهتر و بهینه تر تولیدات مختلف کرده است. ضمن این که قابلیت بازیافت و استفاده های دیگر از لاستیک های مصرف شده یک ویژگی عالی در راستای کم کردن هزینه های تولید است. بعنوان مثال میزان لاستیک های بازیافت شده در طول سال به ۲۵۰ میلیون عدد میرسد، که رقم چشمگیری است. در ادامه این مطلب می خواهیم به کاربرد لاستیک، نوع استفاده و مهمترین قطعات لاستیکی در صنایع مختلف بپردازیم.

صنایع مصرف کننده محصولات لاستیکی

صنایع پتروشیمی در جهان، پلیمرهای متنوعی برای مصرف کنندگان محصولات لاستیکی، تولید کرده است. این محصولات به لحاظ عناصر کاربری شده در آنها، در مصارفی مثل تولید تجهیزات پزشکی، تولید قطعات ماشین آلات و سازه های بزرگ و کوچک بکارگیری میشوند. صنعت هوافضا، صنعت خودرو سازی، هواپیمایی، چاپ، کشاورزی از صنایعی هستند که به صورت مستقیم، وابسته به تولیدات لاستیکی اند.

قطعات لاستیکی پرمصرف

داشتن خاصیت ارتجاعی، انعطاف بالا و مقاومت در برابر تغییرات دما و رطوبت، از ویژگی های مهم قطعات لاستیکی است. در ادامه تعدادی از قطعات لاستیکی پرکاربرد را با هم بررسی خواهیم کرد.

ضربه گیر لاستیکی

نام دیگر این تولیدات لاستیکی، لرزه گیر یا دمپر است که در ساخت تجهیزات و سازه های صنعتی کاربرد فراوانی دارند. ضربه گیر لاستیکی با دریافت انرژی حاصل از تنش و خنثی سازی این تکانه ها بوسیله بافت ارتجاعی خود، باعث کاهش لرزش و ارتعاشات غیر ضروری در دستگاه، به طول عمر و کارایی آن را افزایش میدهد. این قطعات لاستیکی در سازه های عمرانی، ماشین آلات صنعتی و مراقبت های پزشکی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از کاربرد های ضربه گیر های لاستیکی، محافظت لبه ای در قطعات وسایل نقلیه است. از خاصیت های فیزیکی این قطعات میتوان به وزن پایین، مقاومت در برابر تغییرات دمای فصلی، دفرمه شدن با کمترین نیرو، استحکام کششی بالا در برابر ضربات سنگین، قابلیت دفع حرکات به صورت همزمان در همه جهات، اشاره کرد. کارایی این محصولات در جذب صدا، کاهش اتلاف حرارت و مقاومت در مقابل سیکل های منظم، میباشد.

انواع ضربه گیر و کاربرد آن

ضربه گیرها در انواع مختلف و برای استفاده های گوناگون تولید میشوند، که به چند نمونه از آنها اشاره خواهیم داشت. ضربه گیر پیچ دار دسته ای از این شاخه است که به دو صورت یک سرپیچ و دو سرپیچ در بازار موجود است. نوع دیگر از ضربه گیر ها، ضربه گیر نئوپرن است که انواع آن، از جنس لاستیک طبیعی و مصنوعی در ابعاد متنوع و اشکال مربع، دایره و مستطیل تولید میشود. ضربه گیر های D شکل، مهره دار، ، صنعتی، و دیواری از انواع دیگر ضربه گیر ها هستند که جنس آنها اغلب از لاستیک طبیعی با نشان NR، لاستیک مصنوعی SBR، نیتریل NBR، سیلیکون EPDM، کلروپرن CR، میباشد.

لاستیک کوپلینگ

کوپلینگ های لاستیکی تولیداتی هستند که در سیستم های انتقال نیرو و بخصوص، موتور ها و ماشین آلات صنعتی، کاربرد وسیعی دارند. این قطعات در خنثی سازی ارتعاشات محرک دستگاه و دفع ضربات آنی نقش مهمی دارند. علاوه بر این استفاده از آنها در بین قطعات متحرک موجب کاهش لرزش و صدا میشود، که همین امر از اتلاف انرژی جلوگیری کرده و باعث بهینه سازی عملکرد دستگاه میشود. در تولید برخی از تجهیزات صنعتی از کوپلینگ های لاستیکی برای مهار نیروی حاصل از راه اندازی و ایست ناگهانی استفاده میکنند.

انواع کوپلینگ و کاربرد آنها

کوپلینگ ها در یک تقسیم بندی کلی به دو دسته سخت یا صلب و انعطاف پذیر تقسیم میشوند. سازندگان ماشین آلات صنعتی در محور های هم راستا از کوپلینگ های صلب استفاده میکنند. بدلیل عدم توانایی این قطعات در جبران مخالفت حرکت محور ها، استفاده از آنها محدود به جایی است که محورها زاویه و تراز جانبی دقیقی دارند. کوپلینگ های فلنچی ، مخروطی، موف، دنده ای و کوپلینگ های غلافی، از انواع کوپلینگ صلب هستند. دسته دیگر از کوپلینگ های لاستیکی، کوپلینگ های انعطاف پذیر هستند که در انواع میله ای، رشته ای، دنده ای، دیسکی، حلزونی، امگا، مارپیچ و کوپلینگ های ارتجاعی، تولید میشوند.

لاستیک دیافراگم

دیافراگم ها دسته ای دیگر از قطعات لاستیکی هستند که در صنایع مختلف بسیار پرکاربرد اند. دیافراگم لاستیکی صفحه ای پلیمری است که جریان موجود بین دو فضا را کنترل میکند. این جریان میتواند در سیالات یا گاز ها باشد. جنس آنها از مواد پلیمری مقاوم در برابر دما و فشار است که به تناسب با ماده ی مجاورش مورد کاربرد قرار میگیرد. این صفحه های لاستیکی از آمیختن پارچه های تقویت کننده با لاستیک های طبیعی و مصنوعی تولید می شوند. پارچه های تقویت کننده این محصولات از جنس پلی استر، نایلون و یا ابریشم هستند که قابلیت تحمل فشار بالایی را به محصول تولید شده میدهند. نکته مهم در شناخت کاربرد دیافراگم ها این است که این قطعه موظف است با دریافت ارتعاش در فرکانس های مختلف باز یا بسته شود.

انواع دیافراگم و کاربرد آنها

همانطور که بیان شدن نوع دیافراگم مصرفی بستگی به کارایی دستگاه و مواد درون آن دارد. جنس این قطعات معمولا از لاستیک های نیتریل، وایتون، سیلیکون، نئوپرن، EPDMT، و لاستیک مصنوعی طبیعی میباشد. لاستیک نیتریل در شرایط عدم فشار و مواد شیمیایی استفاده میشود، بخلاف لاستیک وایتون که در برابر مواد شیمیایی و فشار و حرارت مقاوم است. لاستیک های نئوپرن و سیلیکون در دما و فشار بالا، همچنین محیط حاوی مواد شیمیایی قوی کاربرد دارند. دیافراگم های لاستیکی PTFE، پلی اورتان یا PU و منجید دار از انواع مختلف دیافراگم های قابل عرضه در بازار هستند.

واشر لاستیکی

از دیگر محصولات پر مصرف لاستیکی، واشر ها هستند که میتوان به آنها اشاره کرد. واشر لاستیکی حلقه یا دیسک کوچکی از جنس پلاستیک فشرده است که در برخی موارد برای ایجاد تحمل بار و مقاومت بیشتر با فلز تقویت میشود و استفاده های زیادی در صنایع و مشاغل مختلف دارد. از جمله کاربردهای آن میتوان به عایق کاری یا اصطلاحا همان آب بندی در اتصالات لوله های انتقال مایعات و یا دستگاه هایی که به هر عنوان قسمتی از آن با مایعات سر و کار دارند اشاره کرد. این قطعه همچنین در بستها و اتصالات دیگر با تقسیم فشار و ویژگی انعطاف پذیری، نقش محافظت دو طرف اتصال از ساییدگی و خوردگی را دارد. از دیگر کاربردهای واشر لاستیکی بخاطر همین ویژگی انعطاف پذیری ضربه گیری و جلوگیری از لرزش و ایجاد صدا در قطعات و اتصالات متحرک است.

انواع واشر لاستیکی و کاربرد آنها

به بیان دیگر شرایط محیطی دستگاه و مواد موجود در آن هستند که نوع واشر متناسب را تعیین میکنند. از انواع این محصولات میتوان به واشر های لاستیکی معمولی( SBR)، اشاره کرد، که در محیط های خنثی و در تماس با آب شیرین کاربرد دارند. واشر لاستیکی ضد روغن(NBR)، به دلیل مقاوم بودن در برابر فشار های فیزیکی و کنش های شیمیایی و استحکام در برابر دمای بالا در محیط های روغنی با دمای بالا استفاده میشوند. ضد سایش (NR-SBR)، ضد اسید (EPDM)، سیلیکونی، وایتون (FKM)، نئوپرن، پلی یورتان و همچنین واشر های پلیت یا واشر مبدل حرارتی انواع متنوع واشر های لاستیکی موجود در بازارند، که هر کدام در ارتباط با محیط و نوع اتصالی خاص مورد استفاده قرار میگیرند.

از دیگر قطعات لاستیکی موجود در بازار می توان به درپوش لاستیکی یا درپوش پلاستیکی نام برد.

/ پایان رپرتاژ