اسکرین شات های جعلی این روزها همه جا هستند و از آنجایی که با استفاده از ویرایشگرهای تصویر و هوش مصنوعی به راحتی ایجاد می شوند، تشخیص واقعیت سخت تر می شود.
از آنجایی که تشخیص اسکرین شات جعلی دشوار است، کلاهبرداری ها نیز رایج تر می شوند. اما ترفندهایی وجود دارد که تا حدی به شما در تشخیص فیک بودن تصویر 🕵️ کمک می کند. در این مطلب از انزل وب، آموزش ۱۰ روش تشخیص اسکرین شات جعلی مانند یک مامور حرفه ای را ارائه می کنیم.
از کجا بفهمیم اسکرین شات و چت فیک است؟
Spotting a Fake Screenshots and Chats
به طور خلاصه برای تشخیص اسکرین شات جعلی، جزییات تصویر مانند متادیتا، تناقضات تصویر با واقعیت و… را بررسی کنید. در ادامه جزییات بیشتری را ارائه خواهیم کرد.
۱- بررسی منبع تصویر برای تشخیص اسکرین شات جعلی
اگر با تصویری از یک پست یا مقاله مواجه شدید که به عنوان اسکرین شات منتشر شده است، اولین سوال شما باید این باشد که چرا از صفحه اسکرین شات گرفته شده است و مستقیما به محتوای اصلی لینک داده نشده است. حتی اگر افراد، به هر دلیلی اسکرین شات هایی را منتشر می کنند، باید به محتوایی که به آن اشاره می کنند لینک دهند.
اگر لینکی وجود ندارد، ببینید که آیا می توانید خودتان منبع را پیدا کنید. نام حساب کاربری در شبکه های اجتماعی (مانند ایکس )، پست وبلاگ، یا هر سرنخی را جستجو کنید. اگر هیچ نشانه ای از منبع اصلی وجود ندارد، دلیل دیگری برای مشکوک بودن است. البته ممکن است که پست حذف شده باشد، اما هنوز هم ارزش بررسی دقیق را دارد. اگرچه سایت Wayback Machine در این زمینه به شما کمک می کند تا محتوای قدیمی و حذف شده یک سایت را مشاهده کنید.
به این فکر کنید که هدف انتشار چنین تصویری چیست؟ آیا چیزی بحث برانگیز، غیرقانونی یا احساسی را به تصویر می کشد؟ آیا ممکن است فقط برای بیشتر دیده شدن و دریافت کلیک بیشتر ساخته شده باشد؟ این هم یک علامت هشدار دیگر است که به تشخیص اسکرین شات فیک اینستاگرام و… کمک می کند.
حتی اگر تشخیص اعتبار تصویر سخت است (مانند اسکرین شات چت شخصی)، به دنبال نشانه هایی در داخل تصویر باشید. برای نمونه، افراد موجود در مکالمه اسکرین شات، چه کسانی هستند؟ آیا واکنش رسمی نشان داده اند؟ یا اینکه آیا پیش زمینه ای برای نحوه به دست آوردن اسکرین شات وجود دارد؟ آیا منبع آن معتبر است؟ (مانند یک سازمان خبری تایید شده) همه این ها می توانند به تشخیص اعتبار یا عدم اعتبار تصویر کمک کنند.
۲- بررسی تصویر
اسکرین شات ها را می توان به راحتی جعل کرد، اما اغلب در انجام این کار بی دقتی صورت می گیرد و تناقضاتی در تصویر باقی می ماند. به دنبال ناهماهنگی هایی مانند چینش نادرست عناصر، فرمت عجیب و غریب، الگوهای تکراری، انعکاس های غیرواقعی و Alignment بد باشید.
اگر اسکرین شات از یک برنامه است، آن را با نسخه واقعی اپلیکیشن در گوشی خود یا در اپ استور و پلی استور مقایسه کنید. فیک ها معمولا از سبک های نادرست یا نسخه های قدیمی استفاده می کنند. همچنین به دنبال برش یا قاب بندی غیر طبیعی باشید. اگر اسکرین شات به طور عجیبی برش داده شده باشد، ممکن است قسمت هایی را پنهان کند که دستکاری و جعلی بودن را نشان می دهد.
برای پنهان کردن این تناقضات، اسکرین شات های جعلی، معمولا کیفیت پایینی دارند. اسکرین شات واقعی باید واضح و خوانا باشد و نباید مبهم و بیش از حد پردازش شده به نظر برسد. مگر اینکه دلیلی برای کیفیت پایین آن وجود داشته باشد که باید مراقب این موضوع باشید و به آن شک کنید.
برای نمونه تصویر زیر، مربوط به یک اسکرین شات جعلی از یک داستان خبری در مورد سربازان کودک است، جایی که می توانید بلافاصله گرافیک و متن مبهم را ببینید. اگر به درستی به تصویر نگاه کنید، لباس ها شبیه لباس های بازی به نظر می رسند، بچه ها پریشان یا مصمم به نظر نمی رسند و یکی از آنها تقریبا می خندد.
۳- اجرای جستجوی معکوس عکس
اگر شخصی که تصویر را ویرایش کرده است، تصویر اصلی را از وب گرفته باشد، یک جستجوی سریع معکوس، اغلب می تواند یک اسکرین شات جعلی را فاش کند. شما می توانید از سایت Snopes برای راستی آزمایی یک خبر استفاده کنید. همچنین می توانید در سایت جستجوی معکوس عکس TinEye، بفهمید آیا تصویر در جای دیگری استفاده شده است یا خیر. کافی است تصویر یا لینک آن را در این سایت وارد کنید تا نتایج نمایش داده شود. علاوه بر این سایت، می توانید از Google Images نیز برای تشخیص اسکرین شات جعلی استفاده کنید.
۴- بررسی متادیتا
گاهی متاداده یک اسکرین شات، اطلاعات بیشتری در مورد آن نشان می دهد. در ویندوز، روی تصویر کلیک راست کنید و Properties را انتخاب نمایید. همچنین در macOS، کلیک راست کنید و Get Info را انتخاب کنید.
به تب Details بروید. به دنبال مواردی چون تاریخ ایجاد و آخرین تغییر تصویر باشید. همه اسکرین شات ها همه این اطلاعات را ضمیمه نخواهند داشت، اما بهتر است آن را بررسی کنید. این موارد می تواند سرنخ‌هایی در مورد اعتبار آن ارائه دهد. توجه داشته باشید که برنامه های پیام رسان، متادیتا را حذف می کنند. بنابراین ممکن است اسکرین شات یکی از این برنامه ها، به عنوان ویرایش شده ظاهر شود. با این حال، وجود نام دستگاه در متادیتا (Program name) همیشه یک نشانه اطمینان بخش است که اسکرین شات فتوشاپ نشده است.
در یک برنامه ورایش عکس مانند فتوشاپ نیز می توانید بررسی دقیق تری از تصویر داشته باشید. در Photoshop به مسیر File > File Info بروید.
۵- تجزیه و تحلیل تصویر با ابزارهای دیجیتال
ابزارهای تخصصی آنلاین می توانند تصویر دستکاری شده را تشخیص دهند. در ادامه به معرفی این ابزار می پردازیم.
۱-۵- تحلیل تصویر با هوش مصنوعی Forensically
یکی از ابزارهایی که می توانید برای تحلیل تصویر استفاده کنید، Forensically می باشد. این یک ابزار رایگان است که در مرورگر اجرا می‌شود و امکان بررسی تغییرات تصویر، تشخیص دستکاری های انجام شده، و شناسایی قسمت هایی که ممکن است ویرایش شده باشند را ارائه می دهد. کاربران لینوکس می توانند از ابزار Ghiro استفاده کنند.
زمانی که وارد صفحه اصلی سایت Forensically می شوید، یک تصویر نمونه از یک بشقاب پرنده را مشاهده خواهید کرد. اشاره گر را روی یوفو (بشقاب پرنده) حرکت دهید. توجه کنید که چگونه پیکسل ها متفاوت به نظر می رسند. برای اینکه تصویر دلخواه خود را تحلیل کنید روی Open File کلیک کنید.
روی Error Level Analysis در سمت راست صفحه کلیک کنید.
خواهید دید که بشقاب پرنده و سایه آن با رنگ های متفاوت ظاهر می شوند. دلیل آن نیز این است که به تصویر اضافه شده است. چیزهای جعلی همیشه متفاوت ظاهر می شوند.
همچنین می توانید روی Clone Detection کلیک کنید تا قسمت هایی را با پیکسل های یکسان در تصویر مشاهده کنید.
برای بررسی جزییات کوچک و بخش های ویرایش شده، روی Level Sweep و Principal Component Analysis نیز در سمت راست صفحه کلیک کنید.
۲-۵- تحلیل تصویر با FotoForensics
FotoForensics می تواند به شما در تجزیه و تحلیل تصاویر دیجیتال برای نشانه های دستکاری کمک کند. در صفحه اصلی سایت می توانید URL یک تصویر را وارد کنید یا اینکه فایل آن را از کامپیوتر خود آپلود نمایید.
پس از آپلود، این ابزار تصویر را پردازش می کند و گزینه های تجزیه و تحلیل مختلفی مانند متادیتا، تجزیه و تحلیل سطح خطا (ELA) و… را ارائه می دهد. روی ELA کلیک کنید. مناطق ویرایش شده اغلب با سطوح خطای متفاوتی نشان داده می شوند.
۶- ناهماهنگی در فاصله و فونت
شخصی که یک اسکرین شات از متن را جعل می کند ممکن است نتواند کاملا با فونت اصلی آن را مطابقت دهد. برنامه های موبایل به ندرت از فونت های رایج مانند Times New Roman یا Arial استفاده می کنند، بنابراین اگر آنها را مشاهده کردید، مشکوک شوید. همچنین مراقب ناهماهنگی در فاصله و حروف باشید. فونت متن موجود در اسکرین شات را با یک فونت معتبر از همان برنامه یا پلتفرم مقایسه کنید. علاوه بر این، در یک تصویر جعلی، ممکن است آیکن ها و دکمه ها کمی خارج از مرکز ظاهر شوند. تناقض در این موارد، نشانه ای از یک اسکرین شات جعلی است.
۷- از اعتماد کورکورانه به اسکرین شات های دسکتاپ خودداری کنید
مرورگرهای دسکتاپ به شما این امکان را می دهند کد صفحه وب را مستقیما با استفاده از ویژگی Inspect تغییر دهید. در یک صفحه وب، کلیک راست کنید و Inspect را انتخاب کنید.
می بینید که کدهای جاوا اسکریپت، CSS و HTML نمایش داده می شود. هر کسی که مهارت های اولیه کدنویسی را داشته باشد می تواند متن و سایر عناصر را تغییر دهد، یک اسکرین شات بگیرد و آن را به اشتراک بگذارد. بنابراین اگر با یک اسکرین شات دسکتاپ برخورد کردید، خودتان به وب سایت مراجعه نمایید و مقایسه کنید.
۸- تشخیص اسکرین شات جعلی از پیام متنی در آیفون
برای تشخیص چت فیک اینستا و… در آیفون، به موارد زیر توجه کنید:
روی اسکرین شات زوم کنید و هرگونه تاری در اطراف متن یا عکس را بررسی کنید. کیفیت پایین تصویر ممکن است نشانه جعلی بودن اسکرین شات باشد.
سپس باید به نوار وضعیت و آیکن باتری توجه کنید. اسکرین شات های جعلی ممکن است آیکن های غیرمعمول یا قدیمی داشته باشند که با نسخه فعلی iOS مطابقت نداشته باشد.
به مهر زمانی مکالمات توجه کنید. گاهی، اسکرین شات های جعلی ممکن است دارای مهر زمانی باشند که با تنظیمات تاریخ و زمان دستگاه مطابقت ندارد یا فاصله زمانی غیرمحتمل بین پیام ها را نشان دهد.
اگر اسکرین شات مربوط به یک مخاطب آشنا می باشد، نام و شماره تلفن موجود در عکس را با مخاطبی که ذخیره کرده اید، مقایسه کنید.
اگر اسکرین شات در یک برنامه پیام رسان خاص گرفته شده است، تناقض ها را بررسی کنید. به دنبال تفاوت رابط برنامه، آیکن ها یا گزینه هایی باشید که ممکن است نشان دهنده یک اسکرین شات جعلی باشند.
۹- تشخیص اسکرین شات جعلی از پیام متنی در اندروید
جهت تشخیص چت فیک تلگرام و… به آیکن های موجود در اسکرین شات توجه کنید. اسکرین شات های جعلی می توانند دارای آیکن های نادرست یا قدیمی باشند.
همچنین آیکن های باتری و سیگنال را بررسی کنید. سطح باتری یا قدرت سیگنال غیرعادی می تواند نشان دهنده یک اسکرین شات جعلی باشد.
فرمت پیام ها شامل رنگ ها و سبک حباب و.. را بررسی کنید که آیا با قالب پیش فرض استفاده شده توسط برنامه پیام رسان اندروید مطابقت دارند یا خیر.
برنامه پیام رسان را در گوشی خود باز کنید و استایل و طراحی مکالمه را با اسکرین شات مقایسه کنید و به دنبال هر گونه تضاد بین این دو بگردید.
۱۰- تشخیص چت فیک واتساپ
برای اینکه اسکرین شات جعلی واتساپ را در آیفون و اندروید تشخیص دهید، به موارد زیر توجه کنید.
۱-۱۰- تشخیص چت فیک واتساپ در آیفون
حباب های پیام را در اسکرین شات بررسی کنید. پیام های واقعی واتساپ در آیفون، دارای نشان های خاصی مانند رنگ آبی برای iMessage و سبز برای پیامک هستند. رنگ ها یا شکل های حباب ناسازگار ممکن است یک اسکرین شات جعلی را نشان دهد.
در آیفون، زمانی که کاربر اسکرین شات می گیرد، یک تصویر کوچک از اسکرین شات در گوشه پایین سمت چپ ظاهر می شود. اگر این تصویر کوچک در اسکرین شات وجود نداشته باشد، ممکن است فیک باشد.
اسکرین شات های واقعی واتساپ در آیفون اغلب شامل اعلان های سیستم در بالای صفحه می باشد، مانند درصد باتری، نام شرکت مخابراتی یا وضعیت اتصال Wi-Fi. مطمئن شوید که این اعلان ها با تنظیمات دستگاه شما مطابقت دارند.
۲-۱۰- تشخیص چت فیک واتساپ در اندروید
متادیتای اسکرین شات را بررسی کنید. برای اینکار می توانید از سرویس های آنلاین یا برنامه های شخص ثالث استفاده کنید. متادیتا می تواند اطلاعاتی در مورد مبدا، تاریخ و تاریخچه ویرایش تصویر در اختیار شما قرار دهد.
از برنامه های تجزیه و تحلیل اسکرین شات مانند Mirage استفاده کنید. این ابزارها می توانند تفاوت هایی را در کیفیت تصویر، پوشش ها یا اجزای اضافی که یک اسکرین شات جعلی را نشان می دهد، تشخیص دهند. تصویر را در برنامه Mirage وارد کنید و منتظر بمانید تا نتیجه نمایش داده شود. می توانید تصویر را به قبل از ویرایش ببرید اما باید هزینه ای برای این کار پرداخت کنید.
۱۱- سرویس های تشخیص عکس جعلی هوش مصنوعی
علاوه بر سرویس های فوق شما میتوانید از سایت Sightengine ، Wasitai و Hivemoderation برای تشخیض عکس هایی که توسط هوش مصنوعی تولید شده اند استفاده کنید. طریقه کار با این سرویس ها ساده است وارد آنها شوید عکس مدنظر را اپلود کنید و این سرویس های پس از بررسی فاکتورهای مختلف در عکس به شما درصدی که عکس با هوش مصنوعی ساخته شده است را خواهند گفت. در تستی که من گرفتم سرویس Wasitai حتی یک عکس پیشفرته ساخته شده با هوش مصنوعی را نیز تشخیص داد.
سوالات متداول
اسکرین شات جعلی در دسته جرایم رایانه ای قرار دارد و مجازات آن نیز می تواند بین 90 روز تا 2 سال حبس یا جزای نقدی بین 15 تا 100 میلیون ریال یا هر دو باشد. پلیس فتا از طریق اقرار متهم، مطابقت با داده های اصلی، تحلیل پیکسل به پیکسل تصویر، بررسی متادیتا و استفاده از نرم افزارهای پیشرفته، اسکرین شات را تایید می کند. بررسی مکان و زمان فیش، چک کردن پیامک واریزی در صورت فعال بودن، بررسی علامت جداکننده ارقام، استعلام مستقیم از بانک و بررسی شماره پیگیری از روش های شناسایی فیش واریزی جعلی است.جرم اسکرین شات جعلی چیست؟
پلیس فتا چگونه اسکرین شات را تایید می کند؟
از کجا بفهمیم فیش واریزی جعلی است؟
جمع بندی
اثبات واقعی یا جعلی بودن یک اسکرین شات همیشه امکان پذیر نیست، زیرا ایجاد این تصاویر بسیار آسان است. اما وقتی تمام مراحلی که در این مطلب ارائه شد را طی کردید، باید تصور بهتری داشته باشید که آیا چیزی که به آن نگاه می کنید واقعی است یا خیر. برای نمونه بررسی وضوح تصویر، متادیتا، استفاده از ابزارهای آنلاین مانند Forensically و Sightengine به شما کمک می کنند تا اسکرین شات فیک را تشخیص دهید.
نظرات و پیشنهادات شما؟
در این مطلب، آموزش ۱۰ روش تشخیص اسکرین شات جعلی مانند یک مامور حرفه ای را ارائه کردیم. با در نظر گرفتن این موارد می توانید تا حدی تصویر واقعی و فیک را از یکدیگر تشخیص دهید. اگر شما نکته دیگری در زمینه شناسایی اسکرین شات و چت فیک می دانید، آن را با ما و دیگران در بخش نظرات این پست به اشتراک بگذارید.
