ChatGPT یک چت‌بات هوش مصنوعی توسعه‌یافته توسط OpenAI است، در حالی که DeepSeek توسط شرکت‌های چینی طراحی شده و بیشتر بر کاربردهای تخصصی تمرکز دارد.
تفاوت اصلی بین این دو ابزار در دامنه کاربرد، نوع مدل زبانی و میزان دسترسی به امکانات پیشرفته است. ChatGPT برای عموم مردم طراحی شده و رابطی روان‌تر دارد، اما DeepSeek بیشتر برای کاربران فنی و صنعتی مناسب است. کاربران ایرانی اگر به دنبال ابزاری برای تولید محتوا، ترجمه، یا چت روزمره باشند، ChatGPT انتخاب بهتری است؛ ولی اگر هدف، تحلیل فنی یا استفاده سازمانی باشد، DeepSeek گزینه‌ی قابل بررسی‌تری است.
جدول مقایسه تخصصی ChatGPT و DeepSeek
| ویژگی (Feature) | ChatGPT (OpenAI – GPT-3.5/GPT-4) | DeepSeek (DeepSeek AI – Coder و LLM) |
|---|---|---|
| شرکت توسعه‌دهنده | OpenAI | DeepSeek AI |
| معماری پایه / مدل بنیادین | سری GPT (Transformer) با بهبودهای اختصاصی | Transformer، مدل‌های اختصاصی مانند DeepSeek Coder و LLM |
| داده‌های آموزشی | متون اینترنتی، کتاب‌ها، مقالات تا آوریل ۲۰۲۳ | ۲ تریلیون+ توکن کد و مستندات، داده‌های با کیفیت برای استدلال |
| تمرکز اصلی / ویژگی‌های خاص | توانایی عمومی در مکالمه، تولید محتوا، کدنویسی سبک | DeepSeek Coder برای برنامه‌نویسی، LLM برای استدلال زبانی |
| نقاط قوت اصلی | دانش عمومی گسترده، خلاقیت بالا، API قوی، درک دستورات پیچیده | عملکرد پیشرو در کدنویسی، مدل‌های متن‌باز، استدلال قوی |
| نقاط ضعف / محدودیت‌ها | توهم زدن، عدم اتصال زنده به اینترنت، نیاز به اشتراک برای نسخه‌های قدرتمند | پوشش محدود زبان‌ها، جامعه کاربری کوچک‌تر، ابزارهای جانبی در حال توسعه |
| کاربردهای اصلی / موارد استفاده تخصصی | تولید محتوا، دستیار مجازی، ترجمه، آموزش، پاسخ به سؤالات، برنامه‌ریزی، کدنویسی عمومی | تولید، تکمیل و ترجمه کد، حل مسائل پیچیده، تحلیل داده‌های متنی نیازمند استدلال |
| پشتیبانی از زبان‌ها | پشتیبانی قوی از انگلیسی، خوب در زبان‌های دیگر از جمله فارسی | انگلیسی و چینی بسیار قوی، سایر زبان‌ها در حال توسعه |
| نحوه دسترسی و هزینه | رابط وب رایگان (محدود)، اشتراک Plus، API پولی با قیمت‌گذاری برحسب توکن | API معمولاً پولی، برخی مدل‌ها (مثل Coder) متن‌باز و رایگان با لایسنس تحقیقاتی یا تجاری |
| بنچمارک‌های کلیدی | عملکرد عالی در MMLU، HellaSwag، ARC، HumanEval | عملکرد بسیار قوی در HumanEval، MBPP، MMLU، GSM8K، MATH |
| تازگی اطلاعات | اطلاعات تا آوریل ۲۰۲۳ (GPT-4)، مدل‌های جدیدتر ممکن است به‌روزتر باشند | مشابه GPT؛ مدل‌های کد معمولاً با نسخه‌های جدید فریمورک‌ها به‌روزرسانی می‌شوند |
۱-تفاوت معماری زبانی ChatGPT و DeepSeek
ChatGPT از معماری GPT-4 استفاده می‌کند که مبتنی بر یادگیری عمیق با تریلیون‌ها پارامتر است، در حالی که DeepSeek بر پایه مدل‌های زبانی بومی چینی توسعه یافته و جزئیات فنی آن کمتر شفاف است. تفاوت اصلی در گستره داده‌های آموزشی، حجم پارامترها و بهینه‌سازی برای کاربردهای جهانی یا محلی است. ChatGPT معماری باز و انعطاف‌پذیرتری دارد که آن را برای سناریوهای مختلف از چت گرفته تا کدنویسی مناسب می‌کند. در مقابل، DeepSeek بیشتر برای پاسخ‌گویی به نیازهای سازمانی یا فنی بومی طراحی شده و محدودیت‌هایی برای کاربر جهانی دارد.
۲-عملکرد دو پلتفرم در پردازش زبان فارسی
ChatGPT در پردازش زبان فارسی نسبت به DeepSeek برتری دارد و دلیل آن استفاده از داده‌های متنوع‌تر و کاربران بین‌المللی است. کاربران ایرانی می‌توانند به‌راحتی با ChatGPT مکالمه فارسی داشته باشند و پاسخ‌های طبیعی و روان دریافت کنند. اما DeepSeek عمدتاً برای زبان چینی بهینه شده و درک درستی از ساختار جملات فارسی ندارد. برای تولید محتوا، ترجمه، یا مکالمات روزمره به زبان فارسی، ChatGPT عملکرد بسیار بهتری دارد و گزینه‌ای قابل‌اعتمادتر برای کاربران فارسی‌زبان محسوب می‌شود.
۳-قابلیت تولید محتوا: ChatGPT در مقابل DeepSeek
در حوزه تولید محتوا، ChatGPT امکانات گسترده‌تری دارد و محتوایی با ساختار حرفه‌ای و لحن متنوع تولید می‌کند. این ابزار می‌تواند متن‌های وبلاگی، شبکه اجتماعی، توضیحات محصول، ایمیل و حتی سناریوهای تبلیغاتی بنویسد. در حالی که DeepSeek بیشتر بر تحلیل داده و محتوای فنی متمرکز است و در تولید محتوای خلاقانه یا عاطفی ضعف دارد. برای کاربران ایرانی که به دنبال ابزار نگارش، بازنویسی یا تولید محتوای متنی هستند، ChatGPT یک انتخاب کامل و کاربردی‌تر است.
۴-امکانات ویژه ChatGPT Plus و نسخه‌های اشتراکی
نسخه Plus از ChatGPT امکان دسترسی به مدل GPT-4 را فراهم می‌کند که دقت بالاتری در درک موضوعات پیچیده دارد. کاربران ایرانی با تهیه اشتراک، می‌توانند از سرعت بهتر، پاسخ‌های دقیق‌تر و دسترسی پایدار به سرورهای OpenAI بهره‌مند شوند. همچنین برخی نسخه‌های اشتراکی ۳ یا ۵ کاربره نیز وجود دارند که برای تیم‌های تولید محتوا یا کاربران حرفه‌ای مقرون‌به‌صرفه هستند. DeepSeek چنین ساختار اشتراکی مشخصی ندارد و در بیشتر موارد رایگان یا محدود به فضای شرکتی است.
۵-آیا DeepSeek نسخه پرمیوم دارد؟ بررسی محدودیت‌ها
DeepSeek به‌طور عمومی نسخه پرمیوم مستقل برای کاربران بین‌المللی ارائه نمی‌دهد. این ابزار اغلب در بستر پلتفرم‌های داخلی چین ارائه می‌شود و بسیاری از قابلیت‌های آن برای کاربران خارجی یا فارسی‌زبان در دسترس نیست. برخلاف ChatGPT که پلن‌های اشتراک متعدد و مشخصی دارد، DeepSeek هنوز ساختار تجاری بین‌المللی شفافی ندارد. در نتیجه برای کاربران ایرانی که به دنبال یک سرویس پایدار با امکانات حرفه‌ای هستند، ChatGPT گزینه بهتری محسوب می‌شود.
۶-مقایسه سرعت پاسخ‌دهی و مصرف منابع در هر دو ابزار
DeepSeek در پاسخ‌گویی اولیه ممکن است کمی سریع‌تر عمل کند، ولی ChatGPT در مکالمات طولانی و تحلیل‌های دقیق، پایداری و دقت بیشتری دارد. همچنین با وجود استفاده از مدل GPT-4، مصرف منابع بهینه‌سازی شده و بار زیادی بر سیستم کاربر وارد نمی‌کند. از نظر تجربه کاربران ایرانی، ChatGPT با سرعت مناسب و بدون قطعی خاص، عملکرد قابل‌اعتمادی دارد، در حالی که DeepSeek ممکن است به دلیل سرورهای محدود در برخی مناطق با کندی یا اختلال مواجه شود.
۷-استفاده از تصاویر و فایل در ChatGPT و DeepSeek
ChatGPT Plus با استفاده از GPT-4o (در نسخه‌های جدید) امکان تحلیل تصویر، فایل PDF، اکسل و سایر اسناد را دارد. این ویژگی برای کاربران ایرانی بسیار کاربردی است، به‌ویژه برای دانشجویان، محتواسازان و برنامه‌نویسان. DeepSeek در این زمینه امکانات بسیار محدودتری دارد و بیشتر به متن ساده محدود شده است. اگر به دنبال ابزاری هستید که هم متن و هم تصویر و فایل را تحلیل کند، ChatGPT انتخاب مناسب‌تری است.
۸-امنیت، حفظ حریم خصوصی و سیاست‌های داده‌ها
OpenAI برای ChatGPT سیاست‌های شفاف‌تری در زمینه حفظ داده‌ها و حریم خصوصی کاربران دارد و امکان حذف تاریخچه مکالمات فراهم است. کاربران می‌توانند تعیین کنند که اطلاعاتشان در آموزش مدل استفاده نشود. در مقابل، DeepSeek به‌دلیل توسعه در چین، نگرانی‌هایی از نظر شفافیت داده‌ها دارد و مشخص نیست داده‌های کاربران خارجی چگونه مدیریت می‌شود. برای کاربران ایرانی که به امنیت اطلاعات اهمیت می‌دهند، ChatGPT گزینه‌ی مطمئن‌تری است.
۹-DeepSeek در چین، ChatGPT در غرب؛ محدودیت‌های جغرافیایی
ChatGPT در سطح جهانی قابل دسترسی است و کاربران ایرانی با ابزارهای رایج می‌توانند از آن استفاده کنند. در حالی که DeepSeek بیشتر در چین فعال است و در برخی کشورها (از جمله ایران) ممکن است دسترسی مستقیم به آن دشوار باشد یا نیاز به واسطه داشته باشد. همچنین محدودیت‌های فنی یا فیلترینگ بر روی زیرساخت‌های DeepSeek می‌تواند تجربه کاربران ایرانی را مختل کند. از این نظر، ChatGPT با گستره جهانی و انعطاف بالا، عملکرد بهتری دارد.
کدام هوش مصنوعی برای کاربران ایرانی بهتر است؟
برای کاربران ایرانی که به دنبال تولید محتوا، یادگیری، ترجمه، برنامه‌نویسی یا تعامل روزمره هستند، ChatGPT بدون شک انتخاب بهتر و کاربردی‌تری است. در حالی که DeepSeek می‌تواند در برخی زمینه‌های صنعتی تخصصی مفید باشد، اما به دلیل محدودیت در زبان فارسی، نبود ساختار اشتراکی مشخص، و چالش‌های دسترسی، استفاده گسترده از آن برای کاربران ایرانی پیشنهاد نمی‌شود. ChatGPT پشتیبانی قدرتمند، به‌روزرسانی مداوم و تجربه کاربری ساده‌ای را ارائه می‌دهد.
مقایسه قیمت اشتراک‌ها؛ مقرون‌به‌صرفه‌ترین انتخاب کدام است؟
اشتراک ChatGPT Plus با هزینه ماهانه حدود ۲۰ دلار امکان دسترسی به مدل GPT-4 را فراهم می‌کند و نسبت به ارزش دریافتی، مقرون‌به‌صرفه است. برای کاربران ایرانی، نسخه‌های اشتراکی چند کاربره نیز وجود دارد که هزینه را پایین‌تر می‌آورد.
DeepSeek اغلب رایگان است، ولی قابلیت‌های پیشرفته‌اش به سازمان‌ها اختصاص دارد و دسترسی عمومی ندارد. بنابراین برای استفاده شخصی یا گروهی، ChatGPT انتخاب اقتصادی‌تری است که برای خرید ارزان اکانت پریمیوم چت جی پی تی می‌توانید از فروشگاه‌های معتبر همچون اکانت فورآل استفاده کنید.
به نقل از سایت datacamp:
DeepSeek has garnered attention as a powerful open-source alternative, especially in technical and mathematical domains.”
DeepSeek به عنوان یک جایگزین متن‌باز قدرتمند، به‌ویژه در حوزه‌های فنی و ریاضی، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
ChatGPT یا DeepSeek، کدام را انتخاب کنیم؟
برای کاربران ایرانی که به دنبال یک ابزار هوش مصنوعی قوی، منعطف و فارسی‌دوست هستند، ChatGPT انتخابی قابل‌اعتماد و همه‌کاره است. در مقابل، DeepSeek در برخی فضاهای تخصصی مزیت دارد، اما هنوز برای کاربران عمومی، به‌ویژه فارسی‌زبانان، مناسب نیست. اگر هدف شما تولید محتوا، یادگیری، تعامل زبانی، تحلیل تصویر یا فایل و استفاده راحت از یک چت‌بات هوشمند است، ChatGPT بهترین گزینه برای شما خواهد بود.